ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ၁၈၈၆ မွ ၁၉၄၇ ခုနွစ္အထိ သူ႕ကြ်န္ဘ၀သို႕ က်ေရာက္ခဲ့သည္။ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္သို႕သာမက ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႕၏ လက္ေအာက္သို႕ပါ က်ေရာက္ခဲ့သည္။ ဤသို႕က်ေရာက္ခဲ့သည္ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျပည္သူလူထုကို စည္းရံုး၍ ေအာင္ျမင္စြာ ေတာ္လွန္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိေအာင္လည္းေကာင္း တုိင္းရင္းသားမ်ား ေသြးစည္း ညီညြတ္လာေအာင္လည္းေကာင္း ျပည္သူကို စည္းရံုး၍ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္နုိင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ နတ္ေမာက္ဇာတိျဖစ္သည္။ မိဘမ်ားမွာ ေရွ႕ေန ဦးဖာနွင့္ ေဒၚစုတို႕ျဖစ္သည္။ သားခ်င္း ေျခာက္ေယာက္အနက္ အေထြးဆံုးသားျဖစ္သည္။ ေရွးဦးစြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ပညာဆည္းပူးသည္။ ထို႕ေနာက္ အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာဆည္းပူးရာ ၁၉၃၂ ခုတြင္ ဆယ္တန္းေအာင္ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ တက္ေရာက္ေနစဥ္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ငန္းနွင့္ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမွဳ လုပ္ငန္းတို႕ကို စတင္ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမဂၢအမွဳေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္လာၿပီး အိုးေ၀မဂၢဇင္းကို တာ၀န္ခံ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခုနွစ္ တကၠသိုလ္သပိတ္ အေရးေတာ္ပံုတြင္ ေရွ႕တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုနွစ္တြင္ ၀ိဇၨာဘြဲ႕ ရရွိခဲ့သည္။
ဘြဲ႕ရေသာ္လည္း ရာထူးရာခံမ်ားကို လက္ခံထမ္ေဆာင္ျခင္း မျပဳဘဲ အဆင္းရဲခံကာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၇-၃၈ တြင္ တို႕ဗမာအစည္းအရံုးႀကိီးသို႕ ၀င္ေရာက္လ်က္ သခင္ေအာင္ဆန္း အမည္ခံယူကာ နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္သို႕ ေျခစံုပစ္၀င္ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀၍ အလြန္နိုးၾကားတက္ၾကြသူ ျဖစ္သျဖင့္ ထိုနွစ္မွာပင္ တိုု႕ဗမာအစည္းအရံုးႀကီး၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသို႕ ဒုတိယကမာၻစစ္မီး ကူးလာခါနီးတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ရန္ ႀကံစည္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သို႕ျဖင့္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို စုစည္းၿပီး ၁၉၄၁ ခုနွစ္တြင္ ဟုိင္နန္က်ြန္း၌ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္နွင့္အတူ စစ္ပညာမ်ား ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္နွင့္အတူ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ကို ၁၉၄၁ ဒီဇင္ဘာတြင္ ယိုးဒယားျပည္၌ စတင္ဖြဲ႕စည္းသည္။ ဗိုလ္ေတဇအမည္ကို ခံယူလ်က္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ေသနာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ဂ်ပန္တပ္မ်ားနွင့္ ပူးေပါင္းကာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္မ်ားကို တိုက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ မတ္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ တပ္မေတာ္အလံကို လႊင့္ထူကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ွဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိအျဖစ္လည္းေကာင္း ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕၏ စစ္၀န္ႀကီးအျဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္သည္။ ထိုေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္နွင့္ ျပည္သူလူထုတို႕ ပူးေပါင္းကာ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို လ်ွိဳ႕၀ွက္စြာ ဖြဲ႕စည္းၿပီးလွ်င္ ၁၉၄၅ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕တြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့သည္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား က်ဆံုး၍ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးဆံုးေသာအခါ ျမန္မာနိုင္ငံသို႕နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႕ ျပန္၀င္လာၾကသည္။ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္မွ နုတ္ထြက္ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ထိုုစဥ္က အမ်ိဳးသားတပ္ဦးႀကီးျဖစ္သည့္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ တုိင္းရင္းသားျပည္သူ တစ္ရပ္လံုးကို စည္းရံုးကာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ မရမေန အျပင္းအထန္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ႀကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ၁၉၄၇ ဇန္န၀ါရီတြင္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအား တစ္နွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ သေဘာတူခဲ့ရသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးအတြက္လည္း ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပကာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ဦးေဆာင္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲကို စနစ္တက် က်င္းပၿပီးလွ်င္ မၾကာမီ လြတ္လပ္ေတာ့မည့္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ လမ္းစဥ္မ်ားကိုလည္း ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည္။ ယင္းသို႕ ေဆာင္ရြက္ဆဲမွာပင္ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ေန႕တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားသည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစမ်ား၏ လုပ္ႀကံျခင္းကို ခံခဲ့ရရွာသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ရက္ စေနေန႕တြင္ ဖြားျမင္၍ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ စေနေန႕ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၄၇ မိနစ္တြင္ က်ဆံုးခဲ့သည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ အသက္ ၃၃ နွစ္အရြယ္မွ်သာ ရွိေသးသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေဒၚခင္ၾကည္နွင့္ ၁၉၄၂ ခုတြင္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ သား ေအာင္ဆန္းဦး ေအာင္ဆန္းလင္း သမီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႕ကို ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သားေအာင္ဆန္းလင္းသည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပကာသန အေဆာင္အေယာင္တို႕ကို လံုး၀ မနွစ္သက္။ အလြန္ရိုးသားသည္။ နိုင္ငံခ်စ္စိတ္ ႀကီးမားသည္။ ကိုယ္က်ိဳးကို မၾကည့္။ နုိင္ငံအတြက္ ျပည္သူအတြက္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အနစ္နာခံကာ အသက္ေပး ေဆာင္ရြက္သြားေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးပင္ျဖစ္သည္။ ကဗ်ာဆရာ စာေရးဆရာမ်ား ခ်ီးက်ဴးစာဖြဲ႕ျခင္းကို အမ်ားဆံုး ခံယူရရွိေသာ ထူးျခားသည့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စတုတၳျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို ထူးခြ်န္စြာ တည္ေဆာက္နိုင္ခဲ့ေသာ အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္ထူးျဖစ္သည္ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ငယ္စဥ္က ေက်ာင္းမွာ သင္ရေသာ အာရွသူရဲေကာင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသီခ်င္းကို ေအာက္တြင္ နားဆင္နိုင္ပါသည္။